Zawody prawnicze w Anglii i Walii oraz schemat prowadzenia spraw

 

Zawody prawnicze w Anglii i Walii różnią się od tych funkcjonujących na kontynencie i w Polsce.

Wśród angielskich zawodów prawniczych wyróżnia się solicitorów i barritersów. Znakiem rozpoznawczym barristerów jest peruka i toga (ang. wig & gown), wraz z obowiązkowym „skrzydlatym” kołnierzykiem pod szyją i zwisającymi z niego białymi wstążkami (ang. wing collar and bands). Peruka składa się z ponad 30 loków. Od 1685 roku, kiedy adwokaci założyli czarne togi po śmierci króla Karola II noszą je zawsze występując w sądzie.

SCHEMAT PROWADZENIA POSTĘPOWANIA W WIELKIEJ BRYTANII:

I. W pierwszym etapie, klient zwraca się z problemem prawnym do prawnika (ang.solicitor), który zapoznaje się z tematem sprawy oraz kompletuje i/lub przygotowuje niezbędne dokumenty. Przedmiot sprawy, stopień trudności oraz – w przypadku sporu – jego wartość, to jedne z czynników, od których zależy, czy klient będzie mógł być reprezentowany przed sądem przez swojego solicitor’a, czy też reprezentowanie będzie musiało być zlecone adwokatowi (ang.barrister).

Jeśli sprawa ma być powierzona adwokatowi,solicitor zleci specjaliście w danej dziedzinie opracowanie opinii prawnej (ang. Counsel’s opinion), która określi, między innymi, szanse powodzenia w zamierzonym postępowaniu.

II. W drugim etapie, na podstawie otrzymanej opinii i po konsultacji z klientem, solicitor podejmie decyzję, czy zlecić barrister’owi reprezentowanie interesu prawnego swojego klienta przed sądem, czy też całkowicie – lub w części – zaniechać dalszego działania. Ostateczna decyzja będzie należała do klienta.Unikalność procedury angielskiego prawa cywilnego i ściśle nałożony na adwokatów obowiązek wyeksploatowania wszelkich możliwości ugodowego rozwiązania konfliktu powoduje, że olbrzymia większość spraw spornych kończy się zawarciem ugody, nigdy nie przekraczając progu sali sądowej. Z reguły, strona, która nie przyjęła rozsądnej oferty ugodowej będzie, w przypadku wygrania sprawy, obciążona kosztami drugiej strony.

Należy zwrócić uwagę, że klientem angielskiego adwokata nie jest osoba posiadająca interes prawny (zwana, lay client), lecz jest nim solicitor (zwany, professional client). Tak więc: solicitor otrzymuje zlecenia od lay client; barrister otrzymuje zlecenia od professional client.

Warto wiedzieć, że lay client nie ma bezpośredniej styczności z adwokatem. Kontakt pomiędzy nimi odbywa się wyłącznie poprzez, i zawsze w obecności professional client, którym niekoniecznie musi być solicitor. Przykładowo, w sprawach dotyczących prawa własności intelektualnej może nim być również rzecznik patentowy (ang. Patent and Trade Mark Agent), a w innych dziedzinach – licencjonowany geodeta, księgowy itd. (ang. licensed surveyor, accountant).

Solicitors, podobnie jak adwokaci i radcy prawni w Polsce, są zatrudnieni w kancelariach prawnych (ang. solicitor’s office), których struktura jest zbliżona do polskiej spółki cywilnej, tak pod względem sposobu wynagrodzenia, jak i (zbiorowej) odpowiedzialności zawodowej w stosunku do klienta. Ich praca to, między innymi: doradzanie klientowi, przygotowywanie pakietu informacji („brief”) i sporządzenie „Instructions to Counsel” w celu zasięgnięcia specjalistycznej opinii barrister’a ( „Counsel Opinion”) oraz reprezentowanie interesów klienta przed sądami pierwszej instancji.

Wspomniany powyżej „brief” oraz „Instructions to Counsel”, za pomocą których solicitor wstępnie „komunikuje” się z barrister’em, będą zwykle zawierały krótkie pisemne streszczenie sprawy, komplet istotnych dokumentów, podsumowanie najważniejszych punktów spornych oraz specyficzne zapytania, przede wszystkim odnośnie szansy powodzenia w rozważanym postępowaniu sądowym.

III. Po doręczeniu adwokatowi pakietu zawierającego „Instructions to Counsel”, co jest równoznaczne z przekazaniem barrister’owi zlecenia na sporządzenie opinii prawnej lub reprezentowanie klienta w sądzie, solicitor przybiera tytuł Instructing Solicitor.

Barristerowie, w wyraźnym odróżnieniu od solicitorów, prowadzą całkowicie samodzielną działalność zawodową, nie wolno im zakładać spółek cywilnych lub dzielić się otrzymanym wynagrodzeniem (honorarium) i osobiście odpowiadają za udzielone przez siebie usługi prawne.

Ich praca to przede wszystkim:

– występowanie (choć nie wszędzie na zasadzie wyłączności) przed sądami karnymi i cywilnymi, w szczególności:

–  przed sądami specjalistycznymi, jak Patents Court, Patents County Court,Admiralty, Commercial and London Mercantile Courts, Technology and Construction Court „TCC”;

– przed wszystkimi trzema wydziałami High Court of Justice tj. Queen’s Bench Division, Chancery Division oraz Family Division;

– przed sądami wyższych instancji, tj. Court of Appeal Civil Division, Court of Appeal Criminal Division oraz Supreme Court – dawniej House of Lords.

– opracowywanie specjalistycznych opinii (w oparciu o otrzymane Instructions to Counsel);

– przygotowywanie (ang. drafting) kompleksowych dokumentów prawnych.

Miejscem pracy barristerów nie jest kancelaria w powyższym znaczeniu, lecz zespół adwokacki(ang. chambers, albo set of chambers, i zawsze w liczbie mnogiej), grupujący w indywidualnych pomieszczeniach od kilku do kilkudziesięciu adwokatów (ang. members of chambers) najczęściej o podobnym profilu specjalistycznym.

Nadrzędną instytucją zrzeszającą wszystkich barristerów jest The General Council of the Bar (of England and Wales); dla solicitors jest nią The Law Society (of England and Wales). Dodatkowo, każdy barrister musi być członkiem jednej z czterech korporacji adwokackich, które posiadają wyłączne prawo dopuszczania do praktyki sądowej i nadawania przywilejów adwokackich. Są nimi: Gray’s Inn, Lincoln’s Inn, Inner Temple i Middle Temple.