Pożyczyłem mojemu znajomemu dużą sumę pieniędzy. Gdy przestał spłacać pożyczkę, okazało się, że nie ma żadnego majątku. Dowiedziałem się, że niedawno zawarł umowę ze swoją siostrą i przeniósł na nią cały swój majątek. Co mogę zrobić w takim przypadku?
Rzymski Senat (Cyceron oskarża o spisek Katilinę), fot. Cesare Maccari, 1888.
Skarga pauliańska
Już w Starożytnym Rzymie opracowano rozwiązanie na omawiany dzisiaj problem polegający na tym, że dłużnik dokonywał czynności prawnej, która pogarszała sytuację jego wierzyciela. Rozwiązanie to funkcjonuje do dzisiaj w systemie prawa europejskiego. Tym rozwiązaniem jest skarga pauliańska (z łac. actio Pauliana), czyli powództwo, które przysługuje wierzycielowi przeciwko dłużnikowi w celu odwrócenia skutków czynności dokonanych z pokrzywdzeniem. Skarga pauliańska była pomysłem pretora Luciusa Aemeliusa Paulusa.
Przesłanki dopuszczalności skargi pauliańskiej
- Roszczenie wierzyciela musi być zaskarżalne przed sądem,
- Niewypłacalność musi być spowodowana wyłącznie przez czynność prawną dłużnika,
- Dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
- Osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Angielskie prawo dla Polaków 