ZWIĄZKI MAŁŻEŃSKIE PAR TEJ SAMEJ PŁCI W WIELKIEJ BRYTANII I PROBLEM TRANSKRYPCJI/LEGALIZACJI TAKIEGO MAŁŻEŃSTWA W POLSCE

Pytacie Państwo o możliwość zawarcia związku małżeńskiego w przypadku par jednopłciowych w Wielkiej Brytanii i jego legalizacji w Polsce, dlatego przygotowałam na ten tydzień mini-cykl publikacji dotyczących dyskryminacji ze względu na płeć z perspektywy brytyjsko-polskiej. 

Ale czego właściwie dotyczy problem?

Otóż problem wydaje się być nieistotny, ale w praktyce staje się bardzo dokuczliwy. Mowa tutaj o braku przewidzianej przez prawo formy związku dla osób tej samej płci, co wiąże się z codziennymi problemami przy:

• uzyskiwaniu informacji o partnerze/partnerce w szpitalu
• dziedziczeniu,
• sporządzaniu umów,
• opłacaniu rachunków,
• odbieraniu listów,
• zaciąganiu zobowiązań, w tym kredytów lub pożyczek oraz wielu innych.

O tych i podobnych problematycznych sytuacjach wspominają osoby doświadczające tego problemu. Aby przedstawić Państwu kompleksowo problematykę rozpocznę od procedury (formalności) dot. zwarcia związku małżeńskiego oraz związku partnerskiego w Wielkiej Brytanii, a następnie przedstawię problematykę transkrypcji brytyjskiego aktu małżeństwa par jednopłciowych lub aktów urodzeń ich dzieci w Polsce z perspektywy polskiego prawnika.

Alternatywą dla osób borykających się z tym problemem może być tzw. ślub humanistyczny, czyli taki, który ma wyłącznie znaczenie symboliczne. Ślub humanistyczny nie jest uregulowany przepisami prawa i jest ostro krytykowany przez różne związki wyznaniowe.

ZWIĄZEK MAŁŻEŃSKI I ZWIĄZEK PARTNERSKI

Zgodnie z Konstytucją w Polsce małżeństwo to związek kobiety i mężczyzny. Pomimo wielu prób legalizacji małżeństw jednopłciowych nie zostało to uregulowane.

W Wielkiej Brytanii można zawrzeć związek małżeński lub związek partnerski, jeśli przyszli małżonkowie:

• ukończyli 16 lat
• są stanu wolnego (wolni, rozwiedzeni lub wdowa/wdowiec)
• nie są blisko spokrewnieni.

Zgodnie z prawem Anglii, Walii i Irlandii Północnej, jeśli nie ukończyli 18 lat potrzebują pozwolenia rodziców lub innych prawnych opiekunów.

Tylko pary jednopłciowe mogą tworzyć związki partnerskie.

Pary tej samej płci (jednopłciowe)

Pary tej samej płci mogą:

• wstąpić w związek partnerki w Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej
• wstąpić w związek małżeński w Anglii, Szkocji i Walii
• konwertować związek partnerski w małżeństwo w Anglii, Szkocji i Walii.

O co musisz zadbać przed ślubem?

W Anglii i Walii należy:

• 1. powiadomić lokalny urząd stanu cywilnego,
  2. zorganizować kościelną lub cywilną uroczystość po minimum 28 dniach od powiadomienia brytyjskiego USC.

Mogą obowiązywać inne procedury przy różnych kościelnych (religijnych) ceremoniach.

Zawarcie związku małżeńskiego albo związku partnerskiego za granicą 

W celu uzyskania informacji dotyczących takiej możliwości przez obywateli brytyjskich należy skontaktować się brytyjskimi urzędami.

Zagraniczne małżeństwo albo związek partnerski zostanie uznane w Wielkiej Brytanii bez konieczności jego rejestracji, jeśli zostało zawarte zgodnie z lokalnym prawem.

Zawarcie związku małżeńskiego w Anglii lub Walii, jeśli mieszkasz za granicą

Możesz zgłosić będąc jeszcze w Wielkiej Brytanii chęci zawarcia związku małżeńskiego w innym państwie, jeśli to państwo podpisało the ‘British Subjects Facilities Acts’. Twój partner musi być rezydentem Anglii albo Walii.

Zawiadomienie lokalnego urzędu stanu cywilnego 

Dla większości związków małżeńskich albo związków partnerskich wymagane jest powiadomienie urzędu na 28 dni przed zawarciem związku.

Należy wskazać informację, o tym gdzie dojdzie do zawarcia związku małżeńskiego lub związku partnerskiego.

Twoje zawiadomienie zostanie ogłoszone w biurze urzędu przez okres 28 dni.

Takie zawiadomienie może być konieczne, jeśli zamierzasz zawrzeć związek małżeński lub związek partnerski za granicą. Upewnij się, czy nie potrzebujesz za granicą zaświadczenia o braku przeszkód ‘certificate of no impediment’.

Należy najpierw skontaktować się z urzędem stanu cywilnego i umówić wizytę.

Aby mieć możliwość wyboru danego urzędu stanu cywilnego musisz mieszkać w obszarze jego właściwości przez co najmniej ostatnich 7 dni.

Inne zasady obowiązują przy uroczystościach kościelnych (religijnych).

Obcokrajowcy

Inne zasady obowiązują, jeśli twój partner jest obcokrajowcem z państwa nie należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii.

BRYTYJSKIE MAŁŻEŃSTWO JEDNOPŁCIOWE W POLSKIM URZĘDZIE

TRANSKRYPCJA AKTU STANU CYWILNEGO

Osoba, która zawarła małżeństwo za granicą może transkrybować zagraniczny akt małżeństwa tj. przenieść go do rejestru stanu cywilnego. Z wnioskiem o transkrypcję może wystąpić także inna osoba, która wykaże w tym interes prawny. Wnioskodawca może działać przez pełnomocnika.

Wymagane wnioski i dokumenty:

 

• wniosek;
• oryginał zagranicznego aktu lub odpisu aktu małżeństwa wraz z jego tłumaczeniem na język polski;
• dokumenty stanu cywilnego stwierdzające zdarzenie wcześniejsze wraz z ich tłumaczeniem na język polski
• jeżeli wnioskodawca wnosi jednocześnie o sprostowanie lub uzupełnienie transkrybowanego aktu małżeństwa, a dokumenty te nie zostały uprzednio sporządzone na terytorium RP
• oryginał lub urzędowo potwierdzony odpis pełnomocnictwa, jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika
• oryginał dowodu uiszczenia opłaty skarbowej lub wydruk (skan wydruku) przelewu bankowego

Dokumenty w języku obcym składa się z urzędowym tłumaczeniem na język polski dokonanym przez:

• tłumacza przysięgłego wpisanego na listę prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości,
• tłumacza przysięgłego uprawnionego do dokonywania takich tłumaczeń w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG)
• konsula.

Za dokumenty przetłumaczone przez konsula uznaje się również:

• dokumenty w języku obcym przetłumaczone na język polski przez tłumacza w państwie przyjmującym i poświadczone przez konsula,
• dokumenty przetłumaczone z języka rzadko występującego na język znany konsulowi, a następnie przetłumaczone przez konsula na język polski.

Nie wymagają tłumaczenia odpisy skrócone aktów urodzeń, małżeństw i zgonów na drukach wielojęzycznych wystawione zgodnie z Konwencją nr 16 dotyczącą wydawania wielojęzycznych odpisów skróconych aktów stanu cywilnego, sporządzoną w Wiedniu 8 września 1976r.

Osoby przebywające poza granicami RP mogą również skorzystać w sprawie transkrypcji aktu małżeństwa z pośrednictwa konsula RP.  We właściwym konsulacie otrzymają wówczas niezbędne informacje oraz uiszczą stosowne opłaty.

MAŁŻEŃSTWA TEJ SAMEJ PŁCI W POLSCE – PROBLEMATYKA

Problem odmowy transkrypcji aktu małżeństwa par jednopłciowych, które zawarły związki małżeńskie legalnie za granicą stanowi już od kilku lat duży problem. Interweniują w tych sprawach Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacje pozarządowe walczące z dyskryminacją np. Kampania Przeciw Homofobii (KPH). Co prawda, orzecznictwo nadal pozostaje nieugięte, ale warto zwrócić uwagę na przynajmniej trzy kluczowe sprawy dotyczące tej problematyki i niewielką zmianę linii orzeczniczej na korzyść jednopłciowych par i ich dzieci:

1. Sprawa II OSK 2552/16, w której w dniu 10 października 2018 roku Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie, które uznaje, iż nie można odmówić transkrypcji do polskich akt stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym – jako rodzice – widnieją dwie kobiety, partnerki w związku jednopłciowym. Wojewódzkie Sądy Administracyjne nie dopuszczały takiej możliwość. W sprawie zabrał głos Rzecznik Praw Obywatelskich, który wskazał na konsekwencje odmowy transkrypcji, co prowadzi do odmowy nadania dziecku polskiego numeru PESEL, a to prowadzi do odmowy uznania polskiego obywatelstwa dziecka, braku możliwości wydania polskiego dowodu osobistego lub paszportu, czy też zapisania dziecka do szkoły w Polsce lub wizyty w ośrodku zdrowia.
2. Sprawa C-673-15 (Coman i inni), w której Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 6 czerwca 2018 roku stwierdził, że Rumunia naruszyła prawa europejskie odmawiając uznania zagranicznego aktu małżeństwa parze jednopłciowej tj. obywatelowi Rumunii i Stanów Zjednoczonych, co doprowadziło w efekcie do naruszenie jednej z podstawowych swobód UE, tj. swobody przemieszczania się osób.
3. Sprawa dotycząca skargi nr 26431/12, którą w dniu 14 grudnia 2017 roku rozstrzygnął Trybunał i stwierdził, że Włochy naruszyły podstawowe prawa i zasady porządku publicznego powinny zostać skonkretyzowane na potrzeby zachodzących zmian.

Transkrypcja aktu urodzenia dziecka par tej samej płci

Sprawy o transkrypcję aktu urodzenia dziecka urodzonego z małżeństwa jednopłciowego kończą się w Polsce powodzeniem, ale dopiero od niedawna i wymagają zwykle przejścia całego długotrwałego trybu odwoławczego aż po skargę kasacyjną. 

Jeśli macie Państwo jakieś pytania dotyczące możliwości ubiegania się o transkrypcję lub czujecie się w jakiś sposób dyskryminowani zapraszam do kontaktu.

Dla chcących zgłębić tematykę dopuszczalności małżeństw jednopłciowych w wybranych państwach polecam Przewodnik Kampanii Przeciw Homofobii. 

Stan na dzień: 7 stycznia 2019 roku

Zdjęcie: pixabay.com