DYSKRYMINACJA W POLSCE I W WIELKIEJ BRYTANII

Dyskryminacja w Polsce

Dyskryminacja stanowi niczym nieuzasadnione, gorsze traktowanie ze względu na:

płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.

Dyskryminacja może być również pozytywna np. w przypadku miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych.

Ochrona przed dyskryminacją przysługuje na podstawie przepisów Konstytucji RP, umów międzynarodowych i innych ustaw, w tym kodeksu cywilnego oraz kodeksu pracy.

Postępowanie sądowe w sprawach o dyskryminację w Polsce

Ofiara zachowania dyskryminującego może podjąć odpowiednie działania celem:

• ścigania sprawcy dyskryminacji w drodze postępowania karnego;
• dochodzenia stosownego odszkodowania na drodze postępowania cywilnego w oparciu o przepisy ustaw np. kodeksu cywilnego lub kodeksu pracy.

UWAGA!!! Osoby, które doświadczyły dyskryminacji mogą uzyskać specjalistyczną pomoc psychologiczną i prawną (w tym bezpłatną) od różnych organizacji pozarządowych, które walczą z dyskryminacją np. od Polskiego Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka czy Kampanii Przeciw Homofobii.

Dyskryminacja w Wielkiej Brytanii

Według statystyk brytyjskiego Trybunału Pracy z lat 2016-2017, w sprawach o dyskryminację ze względu na:

• płeć zasądzono przeciętne odszkodowanie w wysokości 19 tys. funtów;
• niepełnosprawność zasądzono przeciętne odszkodowanie w wysokości  prawie 32 tys. funtów;
• wyznanie zasądzono przeciętne odszkodowanie w wysokości 20 tys. funtów;
• wiek zasądzono przeciętne odszkodowanie w wysokości 35 tys. funtów.
• orientację seksualną przeciętne odszkodowanie w wysokości 20 tys. funtów.

Rodzaje dyskryminacji („cechy prawnie chronione”)

Według brytyjskiego prawa, niezgodne z prawem jest dyskryminowanie kogokolwiek ze względu na:

• wiek;
• zmianę płci;
• pozostawanie w związku małżeńskim lub w związku partnerskim;
• bycie w ciąży lub na urlopie macierzyńskim;
• niepełnosprawność;
• rasę obejmującą kolor, narodowość, pochodzenie etniczne lub narodowe;
• religię lub wiarę;
• płeć;
• orientację seksualną.

Ochrona przed dyskryminacją przysługuje:

• w pracy;
• w szkołach i na uczelniach wyższych;
• jako konsument;
• podczas korzystania z usług publicznych;
• przy zakupie lub wynajmie nieruchomości;
• jako członek lub gość prywatnego klubu lub stowarzyszenia.

Ochrona przed dyskryminacją przysługuje na podstawie Ustawy o równości z 2010 roku.

Chroniona jest także inna osoba, o ile:

• jest w bliskim stosunku z osobą dyskryminowaną, na przykład członek rodziny lub przyjaciel;
• złożyła skargę na dyskryminację lub popiera roszczenia innej osoby.

Działania przeciwko dyskryminacji

Każdy może dobrowolnie pomóc innym narażonym na dyskryminację. Nazywa się to „pozytywnym działaniem”.

Podjęcie pozytywnych działań jest legalne, jeśli dotyczy osoby, która znajdują się w niekorzystnej sytuacji, ma szczególne potrzeby lub jest niedostatecznie reprezentowana.

Kiedy może dojść do dyskryminacji?

Dyskryminacja może mieć jedną z następujących postaci:

• bezpośrednia dyskryminacja – traktowanie osoby o chronionej charakterystyce mniej korzystnie niż innych;
• dyskryminacja pośrednia – wprowadzenie zasad lub rozwiązań obowiązujących wszystkich, ale stawiających daną osobę w gorszej sytuacji;
• nękanie – niepożądane zachowanie ze względu na jedną z ww. okoliczności, która narusza czyjąś godność lub tworzy dla nich obraźliwe środowisko;
• wiktymizacja – traktowanie kogoś niesprawiedliwie, ponieważ przykładowo skarży się na dyskryminację lub nękanie;

Jednakże, odmienne zasady postępowania mogą być zgodne z prawem, o ile w danym przypadku można je uzasadnić (brak dyskryminacji).

Co należy zrobić w razie dyskrymincji?

Jeśli osoba czuje się niesprawiedliwie potraktowana powinna:

• złożyć skargę na dyskryminujące zachowanie do tej osoby lub organizacji, którą ta osoba reprezentuje;
• skorzystać z pomocy mediatora lub innych polubownych metod rozwiązywania sporów;
• skierować claim do sądu lub do Trybunału (w sprawach dotyczących zatrudnienia).

Można skontaktować się Equality Advisory Support Service aby uzyskać bardziej szczegółową pomoc.

Stan na dzień: 10 stycznia 2019 roku