Brytyjski parlament: Izba Gmin i Izba Lordów

Zwykły wpis
Foto: UK government – https://civilservicelocal.blog.gov.uk

Brytyjski parlament składa się Izby Gmin i Izby Lordów, a na jego czele stoi monarcha.

Izba Gmin

Izba Gmin (ang. House of Commons) to niższa izba brytyjskiego parlamentu. W jej skład wchodzi 650 deputowanych (MPs, czyli Members of Parliament), którzy wybierani są w wyborach powszechnych.

Wybory do Izby Gmin

Kadencja Izby Gmin trwa 5 lat i wybory odbywają się w pierwszy czwartek maja. Wielka Brytania podzielona jest na okręgi jednomandatowe.

Ostatnie wybory do Izby Gmin odbyły się 8 czerwca 2017 roku.

Obecnie większość parlamentarną w Izbie Gmin posiada Partia Konserwatywna (317), następnie Partia Pracy (262), Szkocka Partia Narodowa (35), Liberalni Demokraci (12), Demokratyczna Partia Unionistyczna (10).

Prawo głosu

Prawo do głosowania mają obywatele Wielkiej Brytanii, którzy ukończyli 18 lat, stale mieszkają na terenie Wielkiej Brytanii i nie zostali skazani wyrokiem sądowym. Prawo głosu przysługuje Irlandczykom, o ile mieszkają na terenie Zjednoczonego Królestwa. Prawo głosu posiada również monarcha brytyjski, czyli aktualnie Królowa Elżbieta.

Sala zielona w Pałacu Westministerskim

„Miejscem posiedzeń parlamentu jest Pałac Westminsterski w Londynie. Izba Gmin dekorowana jest na zielono i jej wystrój jest raczej skromny w porównaniu do Izby Lordów. Składają się nań dwa rzędy ław przedzielonych pośrodku przejściem. Ze względów historycznych, przejście to ma zawsze szerokość „dwóch i pół długości miecza”. Spiker zajmuje miejsce na końcu sali, członkowie rządu po jego prawej stronie, a opozycja – po lewej. Co ciekawe, nie wszyscy członkowie Izby mieszczą się w niej, gdyż ma ona siedzenia tylko dla 437 parlamentarzystów, podczas gdy wszystkich jest 650”.

Porównując Izbę Gmin do Polski, to jest ona odpowiednikiem polskiego Sejmu, a funkcję Marszałka Sejmu w przypadku Izby Gmin pełni Speaker, który przed objęciem funkcji musi zrzec się przynależności do partii (wymóg bezpartyjności).

Rząd

Rząd i Premier powoływani są przez monarchę. W brytyjskim parlamencie funkcjonuje też stanowisko Lidera Opozycji, który otrzymuje uposażenie państwowe (1/2 uposażenia premiera).

Izba Lordów

Izba Lordów (ang. House of Lords) to wyższa izba parlamentu. Izba Lordów spotyka się również w Pałacu Westministerskim, w sali czerwonej. Obecnie liczy 800 członków. Nie odbywają się powszechne wybory do Izby Lordów.

Wśród członków Izby Lordów wyróżnia się:

  • Lordów duchownych – obecnie jest ich 26
  • Lordów dziedzicznych – (92) z tytułami szlacheckimi, w tym lord wielki szambelan i lord marszałek. Wcześniej było ich ponad 700.
  • Lordów dożywotnich– (618) osoby powołane przez monarchę na wniosek premiera, osoby zasłużone dla Wielkiej Brytanii, byli premierzy i speakerzy.

Izba Lordów ma ograniczone możliwości ustawodawcze. Posiada prawo opiniowania ustaw, zgłaszania projektów i wstrzymania prac nad ustawami na okres do 1 roku.

Od lat jej funkcjonowanie budzi kontrowersje.

Stan na dzień: 16 stycznia 2019 roku